8 راهکار برای پرورش عقل سلیم

مدیر به کارمند «اگر تنها اندکی از عقل سلیم استفاده می کردی، این همه اشتباه احمقانه مرتکب نمی شدی.»

آیا تا به حال کسی به شما گفته است که باید بیشتر از عقل سلیم استفاده کنید یا نشان عقل سلیم در کارهای تان کم رنگ است؟

و یا آیا تا به حال کارمندی داشتید که سخنی بی جا در زمانی بی جا بگوید، یا از قضاوت و تصمیم گیری در مسائلی ناتوان باشد که یک فرد عامی به صورت ذاتی و خودکار انجام می دهد؟

همه ما دوست داریم تصور کنیم که از عقل سلیم بهره مندیم. این قوه بیانگر فهم عامه است پس باید اکثر مردم از آن بهره مند باشند، درست است؟ اما اگر نگاهی به اطراف مان بینداریم افرادی را می بینیم که چندان هم عقل سلیم ندارند.

منظور من از عقل سلیم چیست؟ فرهنگ لغت وبستر این کلمه را common sense چنین تعریف می کند:

قضاوتی صحیح و معقول بر اساس درک ساده ای از موقعیت یا حقایق.

اما این تعریف بسیار وابسته به تفکرات شخصی است. ممکن است تصور شما از «صحیح و معقول» با تصور من بسیار متفاوت باشد. اغلب ما وقتی عقل سلیم را ببینیم متوجه آن می شویم، یا بهتر است بگویم اکثر ما وقتی جای آن را خالی ببینیم، متوجه نبود آن می شویم. برای مثال وقتی از دوست مان می پرسیم «کجا سیر میکنی؟! » به نبود آن اشاره می کنیم.

بی شک همه ما چنین لحظاتی را تجربه کرده ایم. من که تجربه کرده ام. وقتی می گوییم شخصی عقل سلیم ندارد، منظورمان فرد خطاکاری است که به هر دلیلی مکررا مرتکب اشتباهاتی قضاوتی می شود که معمولا یک فرد منطقی مرتکب نخواهد شد.

آیا می توان عقل سلیم را یادگرفت؟ آیا می توان به دیگران آموزش داد؟ آیا می توان با استفاده از دوره آموزشی، کتاب، مربی، پست های وبلاگ، یا از هر شیوه دیگری عقل سلیم را آموخت؟

آیا در سمت مدیر، مربی، معلم، والدین، دوست، یا همکار می توانیم کاری انجام دهیم تا به افرادی که از قوه عقل سلیم بی بهره اند کمک کنیم بهتر تصمیم گیری کنند؟ مهم تر از آن، راهی هست که به خودمان کمک کنیم تا قوه عقل سلیم در ما تقویت شود؟

اگر کسی تمایل به پیشرفت داشته باشد و در جست وجوی کمک باشد، آیا می توانیم به آنها کمک کنیم؟ آیا می توان عقل سلیم را بیاموزیم و به دیگران یاد بدهیم؟

اگر چه من در روان شناسی تخصصی ندارم، گام هایی که در ادامه پیشنهاد می کنم می توانید برای تقویت عقل سلیم خودتان یا دیگری به کار ببندید.

هشت گام

بپذیرید که مشکلی دارید

اولین گام این است که دریابیم مشکلی هست، سخت ترین و مهم ترین گام همین است. با بازخوردهای مداوم و دلسوزانه -و پس از اینکه فرد چندبار از یک سوراخ گزیده شد- احتمال می رود فرد به خودآگاهی رسیده و قدم پیش بگذارد و اعتراف کند که «من عقل سلیم ندارم و به کمک نیاز دارم!»

بدون برداشتن نخستین قدم، متأسفانه هیچ امیدی به بهبودی نیست. شما، کارمندتان، یا همکارتان شغلی سرشار از اشتباهات احمقانه خواهید داشت.

سرعت تان را کم کنید

بسیاری از خطاهای قضاوتی در اثر تصمیمات عجولانه و آنی (بی فکر قبلی) رخ می دهند. اگر می دانید که عقل سلیم شما مشکلی دارد، باید سرعت تصمیم گیری را فدای کیفیت آن کنید. اگر به موضوعی شک دارید، تصمیم گیری را به فردا موکول کنید، شاید به دو روز بعد و شاید یک هفته بعد.

حرف های تان را مزه مزه کنید

اگر تردید دارید که آنچه می خواهید بگویید ممکن است باعث سوءتفاهم شود یا شما را به دردسر بیندازد، از گفتن آن خودداری کنید. بله، کمتر حرف خواهید زد، کمتر شوخی خواهید کرد و مدام حرفی ناگفته خواهید داشت، اما خیلی بهتر از آن است که مدام حرف های بی خودی بزنید.

دست کم گمان می کنم هردو مورد حرف زدن زیادی و حرف نزدن به یک اندازه ناراحت کننده است.

از دیگران بازخورد بگیرید

قبل از ارسال پول یا هر چیز دیگری را که ممکن است به نابودی بکشید، از نظرات و مشورت دیگران استفاده کنید و تصمیمات خود را با مدیرتان، هم ردیفان تان، مشاوران یا با هر شخص دیگری که می تواند بازخوردی صادقانه و سازنده به شما بدهد در میان بگذارید. سپس مطمئن شوید که به بازخوردها گوش می کنید.

از تست های ارزیابی شخصیتی استفاده کنید

از تست های ارزیابی شخصیتی مانند دیسک (DISC)، هوگان (Hogan) یا دیگر تست های معتبر استفاده کنید تا بتوانید گرایشات و تمایلات طبیعی خود را بهتر شناسایی کنید و دریابید که این تمایلات چطور بر ارزیابی، قضاوت و تصمیم گیری شما تأثیر می گذارد. حتی ممکن است لازم شود از یک متخصص بخواهید تا در تفسیر نتایج به شما کمک کند.

یک راهنما برای خود انتخاب کنید

در این مورد باید بگویم بهتر است از فردی کمک بگیرید که پیشینه بالینی داشته باشد، کسی که بتواند به شما کمک کند تا فرآیند فکری خود را تحلیل و بررسی کنید؛ عاملی برای بررسی عقاید تا با کمک وی تصمیمات بعدی تان را مورد آزمون قرار دهید و خطاهای تان را به شما گوشزد کند.

یک الگو پیدا کنید

شخصی را بیابید که همیشه وی را به دلیل تصمیمات درستی که می گیرد تحسین می کنید و از او بپرسید چطور درست تصمیم می گیرد. چند نمونه از تصمیمات این فرد را مورد بررسی قرار دهید و از وی بخواهید فرآیند طی شده را توضیح دهد.

کتاب بخوانید

درمورد موضوعاتی چون قضاوت، تصمیم گیری، حل مسئله یا تفکر انتقادی مطالعه کنید.

آیا یکی از این موارد کارگر خواهد بود؟ نمی توان ضمانت کرد، من معتقدم رفتارهای فرد به ژنتیک متصل نیست. اگر افراد بخواهند و اگر تمایل به کار کردن روی مسئله ای داشته باشند، می توانند تغییر کنند.

 منبع : thebalance
فرصت نت/ پدیدآورنده : سعیده کریمی