کوچکترین گونه انسانی: هومو فلورسینسیس
هومو فلورسینسیس، که با نام مستعار “هابیت” نیز شناخته میشود، یک گونه منقرض شده از انسان‌های باستانی است که در جزیره فلورس اندونزی زندگی می‌کرد. این گونه به دلیل جثه بسیار کوچک خود مشهور است. قد یک فرد بالغ از این گونه حدود 1.06 متر (3 فوت و 6 اینچ) تخمین زده شده است و وزن آن‌ها نیز حدود 25 کیلوگرم بوده است.
بقایای این انسان‌های کوچک برای اولین بار در سال 2003 در غار لیانگ بوآ در فلورس کشف شد. قدمت این فسیل‌ها بین 100,000 تا 50,000 سال پیش تخمین زده شده است، که نشان می‌دهد آن‌ها تا زمان نسبتاً اخیری در کنار انسان‌های مدرن زندگی می‌کردند.
ویژگی‌های بارز هومو فلورسینسیس شامل جمجمه کوچک با ظرفیت مغزی حدود 426 سانتی‌متر مکعب (تقریباً یک سوم اندازه مغز انسان مدرن)، صورت کوچک، دندان‌های بزرگ نسبت به اندازه بدن، پیشانی عقب رفته و عدم وجود چانه مشخص است. با وجود جثه کوچک و مغز نسبتاً کوچک، شواهد نشان می‌دهد که هومو فلورسینسیس از ابزارهای سنگی استفاده می‌کرده، به شکار جانوران کوچک می‌پرداخته و احتمالاً از آتش نیز بهره می‌برده است.
علت جثه کوچک هومو فلورسینسیس به احتمال زیاد ناشی از پدیده “کوتولگی جزیره‌ای” است. این فرآیند تکاملی در گونه‌هایی رخ می‌دهد که برای مدت طولانی در یک محیط جزیره‌ای کوچک با منابع غذایی محدود و نبود شکارچیان بزرگ زندگی می‌کنند. در این شرایط، اندازه بدن کوچکتر می‌تواند یک مزیت تکاملی باشد.
منشأ دقیق هومو فلورسینسیس هنوز مورد بحث است. برخی دانشمندان معتقدند که آن‌ها از گونه بزرگتری مانند هومو ارکتوس که به فلورس مهاجرت کرده بود، تکامل یافته‌اند و در اثر کوتولگی جزیره‌ای کوچک شده‌اند. فرضیه دیگر این است که آن‌ها از یک گونه انسانی باستانی کوچکتر که پیش از هومو ارکتوس از آفریقا خارج شده بود، منشأ گرفته‌اند.
کشف هومو فلورسینسیس درک ما از تنوع گونه‌های انسانی و مسیر تکامل انسان را به چالش کشیده است و نشان می‌دهد که شاخه‌های دیگری از درخت خانواده انسان وجود داشته‌اند که از نظر اندازه و ویژگی‌ها با ما بسیار متفاوت بوده‌اند.
